Supermarktwinsten over rug boeren én consument..!!
Super(markt)winsten ten koste boeren én consument..!!
2023 © WantToKnow.nl/be
Onze landbouw staat onder zwaar onder druk, het zal je niet zijn ontgaan. Verhitte en vaak oneerlijke debatten over stikstof, pesticiden, milieu en dierenwelzijn maken het niet makkelijk voor de Nederlandse boer om ‘goede’ te doen. Zeker de partij-politieke lading op de discussie, maakt het er helemaal een rotzooitje van. Maar lossen we de problemen nu op en doen we daarmee tegelijkertijd recht aan de boeren? De discussie over de toekomst van de landbouw moet over meer gaan dan de discussie over kleine bedrijven versus grote industriële bedrijven. Steeds heftiger wordende concurrentiestrijd tussen boeren, maakt dat veel land/akkerbouwers elkaar zowat naar het leven staan. Maar het is -zo lijkt het- ook een discussie tussen natuur versus landbouw.
Links- of rechtsom, het roer moet om, en ook sámen met de boeren, met zo min mogelijk schadelijke effecten op het milieu, dierenwelzijn, inkomen en de gevolgen voor de volksgezondheid. Maar dit artikel gaat over de geraffineerde druk op de biologische landbouw, door de grote supermarktketens. Biologische landbouw is niet dé oplossing van alle problemen is, maar wel essentieel onderdeel van de oplossing. Helaas krijgt biologische landbouw niet de prioriteit die het verdient.
Afgelopen week kwam het ‘Biologisch Conserven Comité’, een groep biologische akkerbouwers, met een eigen onderzoek inzake de prijzen van biologische conserven. Omdat er -verborgen achter de grote landbouw-discussie- veel wordt gesproken over ‘dure biologische voeding’, namen biologische boeren, zélf het initiatief, om erachter te komen, waarom biologische producten in supermarkten duurder zijn dan gangbare producten. En nee, dat is niet vanzelfsprekend, mocht je dat geloven..! (HIER)
Want wat blijkt: het bedrag dat de biologische boer voor zijn oogst betaald krijgt, verschilt lang niet zoveel van een gangbare boer, terwijl het eindproduct in het supermarktschap in absolute termen een veel groter verschil laat zien. Kijk eens naar het staatje hiernaast.. Welk spelletje spelen de supermarktketens? De vragen van de biologische boeren blijven onbeantwoord, want er lijkt geen énkele rechtvaardiging voor de grote supermarkt-prijsverschillen te zijn..!!
De argumenten rondom ‘dure biologische producten’..
Een veelgehoord argument is dat biologisch kleinschaliger is, met minder rendement en dus duurder. Dat argument snijdt hout, maar is simpel op te lossen door het aandeel biologische landbouw te vergroten.Dan komt er een bepaalde grootschaligheid tevoorschijn, waardoor prijzen zullen dalen, door groter aanbod. Maar het plan van het kabinet Rutte is bedroevend. Minister Adema van Landbouw presenteerde een nieuw actieplan voor de biologische landbouw; bedroevend en onrealistisch..
Het plan spreekt over 15% biologisch landbouwareaal in 2030. Sinds het eerste actieplan in 2015 is de biologische landbouw in Nederland met slechts 2% gegroeid en dat maakt dat ons land momenteel een aandeel van 4% biologisch heeft. En wat denk je? Daarmee staan we als Nederland op de 22e plek in Europa! Overigens streeft de EU naar gemiddeld 25% in 2030, dus kunnen we van een écht ambitieus plan nauwelijks spreken.
Supers houden ‘bio’ graag exclusief en ‘verdienen er lekker’ aan..
Nog een argument voor de hoge prijzen van biologisch voedsel is dat supermarkten er alle belang bij hebben om biologisch als een luxeproduct in de markt te zetten. Immers, wanneer het exclusief blijft kun je er een hogere prijs voor vragen. Niet wetenschappelijk te onderbouwen, er is geen supermarkten die het tegendeel kan bewijzen. Het is alsof supermarktketens ervan uitgaan, dat mensen die biologische producten kopen, een goedgevulde portemonnee hebben EN de motivatie om ‘beter voedsel te eten’.. Een hogere prijs (dan normaal zou zijn) zal hen niet demotiveren om biologische producten te kopen.
Supermarkten, verwerkers, brancheorganisaties, wetenschappers en de overheid verwijzen allemaal naar andere oorzaken. Maar hoe dan ook, ook de rest van de inrichting van het voedselsysteem moet drastisch worden veranderd. Anders zal het machtsmisbruik van de industrie en de supermarkten ervoor blijven zorgen dat consumenten en boeren aan het kortste eind trekken. En dat is feitelijk een vies spelletje wat de hele industrie speelt, over de ruggen van boeren en consumenten.
Voor consumenten is dit niet alleen op het gebied van gezondheid, maar ook financieel, omdat überhaupt het bedrag op de supermarkt-kassabonnen alsmaar hoger wordt. De inflatie werd en wordt doorbelast aan de consument, waardoor de winsten van bedrijven exploderen. En nu deze torenhoge inflatie begint te zakken, geldt dat kennelijk niet voor voedselprijzen. Waarom niet? Waarop is de prijs in het supermarktschap uiteindelijk gebaseerd? Hoeveel krijgt de producent of boer, hoeveel de verwerker?
Waarom stijgen de winsten van voedselconcerns in dit ‘marktspel van vraag en aanbod’ excessief en merken we daar in de supermarkt niets van? Wie bepaalt de prijs van grondstoffen en hoe wordt de marge van de supermarkt berekend? Allemaal vragen die door gebrek aan wetgeving en transparantie niet worden beantwoord. Het kabinet Rutte heeft het zich kennelijk allemaal verkeerd herinnerd.
Maar de cruciale vraag is en blijft, of de/een regering bereid is, harde eisen te stellen aan supermarkten (en speculanten!) om openheid te geven over de prijsopbouw van producten. Het lijkt alsof landbouwers en organisaties als FoodWatch zélf het initiatief moeten nemen met het onderzoek naar de echte prijs van (gezonde) voeding. En een vernieuwing in de landbouw helpen doorvoeren, die voor álle boeren, een duurzame toekomst heeft in Nederland.
