Je zenuwstelsel kalmeren kan heel makkelijk zijn, maar onmogelijk lijken op momenten dat het het hardst nodig is. Hoe harder je probeert je hartslag omlaag te krijgen en je ademhaling te vertragen, hoe minder het lukt. Herkenbaar? Don’t blame yourself: op momenten van overweldiging is je rationele brein vaak grotendeels offline. Maak het jezelf dus makkelijk en sla dit lijstje op zodat je het erbij kunt pakken de volgende keer dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Met deze 12 tips heb je voor je het weet je innerlijke rust terug gevonden.
Een overprikkeld zenuwstelsel? 12 tips om dit ingenieuze netwerk te kalmeren
Je zenuwstelsel is een ingenieus netwerk dat bestaat uit je hersenen, je ruggenmerg en de 150.000 km (!) zenuwen die door je lichaam lopen. Binnen deze ‘biologische supercomputer’ vormen je hersenen het commandocentrum. De zenuwbanen die kriskras door je lichaam lopen voorzien je hersenen constant van informatie. Je hersenen zorgen voor een passende reactie. Zo zoeven er de hele dag elektrische signalen door je lichaam, met een snelheid tot wel 180 km per uur. Deze signalen zorgen ervoor dat je kunt lopen, lezen, praten, springen. Ze regelen je ademhaling, laten je hart kloppen en het bloed door je aderen stromen – ook als je slaapt. Maar wat nu als dit netwerk overprikkeld raakt? Gelukkig zijn er manieren om een gespannen zenuwstelsel zelf te kalmeren. Kijk maar eens naar deze 12 tips…
1. Focus op het meest kalme gedeelte van je lijf
Het kan heel nuttig zijn om te leren je aandacht te richten op de meest ongemakkelijke gevoelens in je lichaam en gestaag door je discomfort heen te ademen. Maar soms voelt dat simpelweg te overweldigend of wil je zo snel mogelijk verlichting vinden. Probeer je in dat geval volledig te focussen op het meest kalme plekje in je lijf en de ontspanning steeds een beetje te verspreiden.
2. Bewaak je grenzen
Heb je een gevoelig zenuwstelsel en raak je gemakkelijk overprikkeld? Dan is het zaak dat je dit feit zo snel mogelijk aanvaardt en liefdevol rekening houdt met jezelf. Net zoals je bij een dierbare zou doen. Plan korte rustmomenten in tussen afspraken en wees niet bang om dingen af te zeggen als ze overweldigend zijn. Het kan helpen om bij het maken van een afspraak, vooral met je vrienden of familie, alvast te vragen: ‘Vind je het oké als ik je op de dag zelf of een dag van te voren nog even laat weten hoe ik me voel? Ik heb het dan namelijk best druk en het zou kunnen dat ik even tijd voor mezelf nodig heb.’
3. Gebruik geruststellende affirmaties
Kies een affirmatie die voor jou oprecht en waar voelt, en herhaal deze op momenten van stress. Denk aan ‘ik ben sterk genoeg om hier doorheen te bewegen’, ‘ik heb controle over mijn lichaam en geest’, of ‘ik heb altijd de mogelijkheid even uit te checken en tot rust te komen’.
4. Geef je stress en kalmte een stem
Pak je notitieboekje erbij en schrijf eerst vanuit je stress, en daarna vanuit je kalmte. Wat willen beide gevoelens je vertellen en wat voedt ze op dit moment? Kun je met je volledige aandacht, zonder oordeel naar ze luisteren?
5. Innerlijke Glimlach
Binnen het taoïsme is er een simpele oefening die de Innerlijke Glimlach heet. Het helpt je met zachtheid en respect naar jezelf te kijken. Ga ontspannen zitten en begin met het verzachten van je ogen. Misschien wil je zelfs echt een klein glimlachje om je lippen laten zien. Laat dit gevoel van vriendelijkheid en ontspanning dan langzaam door je hele lichaam glijden. Stel je voor dat je elke centimeter van je lijf van binnenuit toelacht. Zo geef je je zenuwstelsel het duidelijke bericht dat je veilig en tevreden bent en dat het mag ontspannen.
6. ‘Mijn zenuwstelsel wil…’
Maak de zin ‘mijn zenuwstelsel wil…’ af om te kijken waar je systeem om vraagt. Is het een wandeling? Wil je even schreeuwen of huilen? Of verlang je naar een bepaalde maaltijd die je tot rust brengt? Probeer de stem van je verstand even naar de achtergrond te brengen en echt te luisteren naar de wijsheid die vanuit je lichaam komt.
7. Pas je lichaamshouding aan
Je lichaamstaal kan een grote invloed hebben op hoe je je voelt. Verander je houding eens zonder bang te zijn dat je op een ongebruikelijke manier zit, staat of ligt. Indien mogelijk van outfit wisselen kan ook een groot effect hebben op je gemoedstoestand.
8. Zes ademhalingen per minuut
Probeer je ademhaling dusdanig te vertragen dat je nog maar zes keer per minuut ademt. Onderzoek heeft aangetoond dat dit tempo het meest effectief is als het gaat om het kalmeren van je zenuwstelsel en het bereiken van homeostase.
9. Zing, neurie of lach
Probeer eens hardop te lachen als je gespannen bent. Zelfs als het geforceerd voelt kan dit een effectieve manier zijn om je zenuwstelsel tot rust te brengen. Zingen, chanten en neuriën werkt ook heel ontspannend. Het reguleert de ademhaling en stimuleert de nervus vagus, waardoor je zenuwstelsel in rustmodus komt.
10. Dans
Een van de beste dingen die je kunt doen als je je overweldigd voelt is lekker gaan dansen op je favoriete muziek. En daarvoor hoef je allesbehalve een pro te zijn. Dans activeert beloningscentra in je brein en geeft daarom, net als eten, een plezierig gevoel. Daarnaast stimuleert dansen je fysieke gezondheid. Misschien nog wel belangrijker is dat dans volgens wetenschappers als onderliggende functie biochemisch herstel heeft. Je zou dus kunnen zeggen dat dansen je helpt om terug te komen in homeostase.
11. Visualisatie
Zijn er bepaalde situaties waar je bijna altijd overweldigd raakt en die je niet makkelijk kunt vermijden? Visualiseer dan op een rustig moment dat je in zo’n zelfde situatie volledig kalm, sereen en tevreden bent. Stel je voor hoe je loopt, hoe je ademt, hoe je gezichtsuitdrukking en lichaamstaal is. Probeer de ervaring echt te beleven. Zo programmeer je je brein als het ware alvast voor de toekomst.
12. Slow motion
Tenslotte: probeer je gedachten en gevoelens eens in slow motion te ervaren. Visualiseer je gedachten als wolken in verschillende kleuren en vormen die traag voorbij trekken in een heldere hemel. Stel je je gevoelens voor als kerstlichtjes die in een bepaald ritme oplichten in je lichaam. Of kies andere afbeeldingen die bij jou resoneren. Zelfs als alles om je heen snel gaat en je je niet makkelijk kunt afzonderen, kun je vanbinnen verstillen en vertragen.
