Koud afdouchen
In veel landen in de wereld is koud afdouchen een gewoonte. In Nederland, waar we allemaal heel erg gericht zijn op comfort, is het absoluut ongewoon om dit te doen, een enkele uitzondering daargelaten. Toen ik Wim jaren geleden op T.V. hoorde adviseren om écht na elke douchebeurt koud af te douchen, ben ik dat metéén gaan doen en heb daarna nooit meer overgeslagen. Het is een vast ritueel geworden. Je wilt niet weten hoe ik de eerste keer onder de douche stond te springen en te jodelen en nog… Toch wegen alle gezondheidsvoordelen ruim op tegen de letter en figuurlijk “koude douche”.
1. Koud water werkt opwekkend
Ik vind zelf het koud afdouchen een heel bijzondere beleving. Het geeft een gewéldige kick. Je krijgt uiteraard een adrenaline stoot maar ook de signalen die naar je hersenen gaan, worden gestimuleerd. Dus niet alléén goed voor je fysieke gezondheid maar ik ervaar zelf een compleet nieuwe energie. Je hoeft maar te kijken naar de mensen die meedoen aan de nieuwjaarsduik, de euforie en het enthousiasme. Het is zeker ook een uitdaging om aan zo’n duik mee te doen maar óók het simpele thuis koud afdouchen is iets wat, zeker in het begin, heel uitdagend is.
Eigenlijk is het iets waar we in vroeger tijden aan gewend waren; we werden zo vaak blootgesteld aan koude en wisselende temperaturen. Dit noem je thermische lichaamsbeweging. De afwezigheid daarvan kan veroorzaker zijn van het minder goed functioneren van de hersenen omdat het eigenlijk een situatie is die bij ons past en die we zelfs nog steeds “nodig” hebben. Die situatie zorgt namelijk voor het vrijkomen van noradrenaline, dat is een hormoon wat depressie kan verzachten.
2. Koud afdouchen is goed voor de bloedcirculatie
Een koude douche zorgt voor vasoconstrictie, anders genoemd: vaatvernauwing. Doordat de aderen vernauwen, gaat de bloeddruk omhoog, het bloed gaat sneller stromen waardoor er méér bloed door je hart naar je organen gepompt wordt. Dit kan helpen tegen een lage of hoge bloeddruk, spataderen en zelfs tegen aderverkalking. Ook je hersenen worden er blij van want door extra bloedtoevoer functioneren deze beter en ben je zeker ook in grotere staat van alertheid.
3. Het verbetert je lichamelijke prestaties
Waarschijnlijk ervaar je het zelf regelmatig dat je je na het nemen van een warme douche lekker loom voelt. Dat is niet de ideale gesteldheid om veel te presteren, zeker niet op het gebied van sportieve prestaties. Neem je echter na de warme douche een kóude douche, dan zul je tot veel meer in staat zijn en zullen o.a. sporters veel beter presteren. Daar zijn meerdere onderzoeken naar gedaan. Zelfs een koude plens water kan al zorgen voor sneller herstel van spieren. Daarom is het belangrijk voor atleten om metéén na de training koud te douchen. Lees hier voor méér informatie.
4. Verbetering immuunsysteem
Als je lichaam blootgesteld wordt aan lage temperaturen, gaat je lichaam zichzelf automatisch opwarmen omdat je lichaamstemperatuur gelijk moet blijven. Daardoor wordt het immuunsysteem geprikkeld. Dat werkt eigenlijk hetzelfde als bij een wondje als je valt. Het lichaam ervaart dan een mini beetje stress, de wond moet helen dus het immuunsysteem wordt aan het werk gezet. Met koud afdouchen is nét zo. Er zijn onderzoeken gedaan waaruit gebleken is dat mensen die regelmatig koud afdouchen, minder gevoelig zijn voor griep en verkoudheden. Die ervaring heb ik zelf ook want ik kan me de dag niet heugen dat ik van de griep op bed geleden hebt. Ook met zakdoeken ben ik praktisch onbekend.
5. Het is goed voor je haar en huid
Heb je wel eens een half uur in een warm bad gelegen? Als je er uit komt, ben je nét zo’n verrimpeld appeltje. Koud water zorgt er voor dat je huid niet zo rimpelig aanvoelt als bij het gebruik van warm water. Het trekt je huid zelfs strak en je huid zal steviger aanvoelen. Daardoor is het ook een probaat middel tegen cellulitis.
6. Het zorgt niet alléén voor lichamelijke kracht maar óók geestelijk veerkracht
IJskoud afdouchen is namelijk niet iets wat je zomaar even doet. Je moet het écht willen en je hebt er dus behoorlijk wat wilskracht voor nodig om het te doen en te blíjven doen. Hoe méér jouw lichaam stressfactoren ervaart, hoe meer het bestand is voor later voorkomende stress. Je hardt je lichaam door het te laten wennen aan het regelmatige ongemak van koud afdouchen. Het is een goeie start van de dag. Je moet het wél leren; Je kunt de warme kraan langzaam terugdraaien en de koude kraan langzaam verder open zetten. Zelf gooi ik liever in één keer de hele koude waterval open. Je kunt het wél opbouwen door eerst een paar seconden, gewoon voor het schrikeffect en de verfrissing, en van lieverlee de tijd uitbreiden. Als je langere tijd koud doucht, wordt je witte vet omgezet in bruin vet. Meer informatie bij het kopje afvallen.
7. Afvallen en metabolisme
Het regelmatig nemen van een (ijs)koude douche, kan op den duur zorgen voor een gezonder gewicht. Je hebt vast wel eens gehoord van wit vet en bruin vet. Baby’s worden geboren met bruin vet om de simpele reden dat zij niet zelf een dekentje over zich heen kunnen trekken en zichzelf dus niet kunnen warmhouden. Naarmate we ouder worden, wordt het bruine (gezonde) vet omgezet in wit (ongezond) vet. Bruine vetcellen hebben een stofwisseling en verbruiken dus energie. Witte vetcellen niet; die zijn dood.
Koud douchen kan op lange termijn zorgen voor gewichtsverlies. Dit komt doordat bruin vet wordt aangemaakt bij blootstelling aan lage temperaturen. Als je minder witte vetcellen hebt en méér bruine, is er verbranding van glucose wat bestaat uit opgeslagen wit vet en calorieën. Door dit proces zal je dus op de lange termijn afvallen. Een toename van bruin vet en een goede bloedcirculatie zorgen voor een verhoogde stofwisseling zodat alle chemische processen in je lichaam sneller worden uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan het herstel van spiercellen na het sporten. Deze efficiëntie zorgt namelijk voor een fitter lichaam. Er zijn zelfs topsporters die vlak na elke inspanning een koud bad nemen.
8. Lymfesysteem
Het lymfesysteem, wat in elk lichaam aanwezig is, heeft een functie bij het afvoeren van afvalstoffen in de cellen en beschermt je daardoor tegen ziektes. De beweging in de lymfevaten ontstaat pas als spieren zich samentrekken. Koud afdouchen zorgt voor samentrekking van de spieren, méér beweging in de lymfevaten en daardoor een betere afvoer van de afvalstoffen.
